Tantalos

Tantalus

Tantalos var en mytologisk konge af Sipylos i Frygien. Han var søn af Zeus og nymfen Pluto (ikke at forveksle med den romerske dødsgud) og gift med Dione. Med hende havde han sønnen Pelops og datteren Niobe.

Historien

Tantalos er et af de kendeste og klareste eksempler på den religiøse forestilling, som grækerne kaldte hybris. I nogle versioner beværtede han sine dødelige venner med gudernes nektar og ambrosia, som han stjal i kraft af sin status som gudernes bordfælle på Olympen. I andre gengav han gudernes tale, som han havde hørt ved deres bord for menneskene. I den mest udbredte version slagtede han sin søn Pelops og serverede ham for guderne for at prøve deres alvidenhed. Guderne lod sig dog ikke narre, undtagen Demeter, der i sorg over sin datters ran kom til at spise lidt af skulderen.

Guderne vakte Pelops til live igen og gav ham en skulder af elfenben, men ingen kommer ustraffet fra at teste guderne. Tantalos' straf var at lide sultens og tørstens kvaler i Tartaros. Her stod han i vand til læberne, og over hans hoved hang en frugtgren. Hver gang han ville drikke, trak vandet sig tilbage, og hver gang han ville spise, bøjede grenen sig væk.


Medier brugt på denne side

Tantalus, RP-P-1999-113.jpg
Forfatter/Opretter: Rijksmuseum, Licens: CC0


Identificatie
Titel(s): Tantalus
Objecttype: prent albumblad
Objectnummer: RP-P-1999-113
Opschriften / Merken: nummer, recto linksboven, handgeschreven in bruine inkt: ‘33’ verzamelaarsmerk, verso, gestempeld: Lugt 2760 verzamelaarsmerk, verso, gestempeld: Lugt 2228 watermerk: sirene in cirkel onder zespuntige ster A-B (Woodward, nr. 91-92) (prent)
Omschrijving: Tantalus, zittend op een rots in het water, met één hand steunend op een tweede steen in het water, met de andere hand reikend naar de appels die boven zijn hoofd aan de appelboom hangen. Tegen de steen waarop hij zit kruipt een slang. Op de achtergrond brandende gebouwen en demonen (de hel?) en Charon die mensen in een boot naar Hades vaart. De voorste helft van de zee is gezakt. (Tantaluskwelling: hij kan de vruchten nooit plukken en het water nooit drinken). Links onder twee regels onderschrift in het Latijn.

Vervaardiging
Vervaardiger: prentmaker: Giulio Sanuto naar schilderij van: Titiaan
Plaats vervaardiging: Italië
Datering: ca. 1565
Fysieke kenmerken: ets en gravure; bevestigd op inzetstrook
Materiaal: papier
Techniek: etsen / graveren (drukprocedé)
Afmetingen: plaatrand: h 447 mm × b 352 mmpapier: h 542 mm × b 385 mm

Toelichting
Folio 33 uit het prentalbum van Johann Georg I. Zobel von Giebelstadt (Röttingen 1543-07-20 - Bamberg 1580-09-07), de latere bisschop van Bamberg. Het album is vermoedelijk samengesteld tussen 1568 en 1570 in Venetië. Het album werd in 1999 uit elkaar genomen door een antiquair. De in totaal 124 folio's met prenten uit het "Zobel Album" werden aangekocht door verschillende musea en privéverzamelingen. De grootste groep (68 folio's) bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum. Naar een verloren gegaan schilderij door Titiaan.

Onderwerp
Wat: (story of) Tantalus

Verwerving en rechten
Credit line: Aankoop uit het F.G. Waller-Fonds
Verwerving: aankoop 1999
Copyright: Publiek domein