Kop-hals-rompboerderij, Noordoost-Friesland

Gegevens (situatie 1950): stal met plaats voor een kleine 30 koeien en stier, paardenstal met plaats voor 4 paarden. Tussenstal met plaats voor 8 stuks jongvee. Twee hooivakken + plaats voor hooi op de paardenstalzolder en jongveestalzolder. Daarnaast was er in de schuur ruimte voor kalveren en bleef er nog ruimte over voor werktuigen. Voor de oorlog werd daar tevens kaas bereid.

De schuur was voorzien van een hooitransportsystem, dat het mogelijk maakte het hooi naar elk gewenste hooivak of zolder te transporteren. Op de stalzolder stond een flinke waterbak, die eenmaal per dag werd volgepompt met water uit de gracht. Hierop waren de drinkbakken van het vee aangesloten. In de gracht werden op een vlonder melkbussen en emmers gespoeld. Melkbussen werden pas in de vijftiger jaren door de zuivelfabriek gespoeld teruggeleverd. Daarvoor moest het spoelen van de melkbussen op de boerderij gebeuren.

De gracht aan de achterzijde van het bedrijf stond niet in open verbinding met de gracht aan de voorzijde, en was ernstig vervuild omdat er gier (vloeibare mest) van de open mestvaalt in terecht kwam. Deze gracht werd "jarregracht" genoemd. ("jarre" is Fries voor gier).

In het woongedeelte waren 5 bedsteden. In de keuken was regenwater (uit een regenbak) en grachtwater beschikbaar.

Electriciteit was er al voor de oorlog, maar een waterleiding-aansluiting werd pas in 1962 gerealiseerd. Precies op tijd, want in de strenge winter in 1963 was de gracht 3 maanden met ijs bedekt. Als gevolg van vissterfte (vooral paling en zeelt) werd het onverantwoord het vee het stinkende water uit de gracht te laten drinken. Op provisorische wijze werd toen de waterbak op de stalzolder met leidingwater gevuld.

De aanvoerleiding van het grachtwater raakte overigens wel eens verstopt door een flinke paling.

Een gracht rondom de boerderij was dus heel nuttig, maar deze had ook een heel nare kant: in 1911 kwam op deze boerderij een kind van vier jaar in het water terecht en verdronk.